Fundacje rodzinne w Polsce zyskują coraz większe znaczenie jako narzędzie do ochrony i sukcesji majątku rodzinnego. Od momentu wprowadzenia nowych przepisów w maju 2023 roku, zainteresowanie taką formą prowadzenia i zabezpieczenia biznesu nieustannie rośnie. Z końcem 2024 roku branża podsumowuje już pierwsze doświadczenia i przygotowuje się na planowane zmiany, które mają wejść w życie w 2025 roku. Poniżej przedstawiono najważniejsze informacje związane z rozwojem fundacji rodzinnych na polskim rynku.
Obecna sytuacja i kluczowe statystyki
Jedną z miar popularności fundacji rodzinnych jest liczba złożonych wniosków o rejestrację, która znacząco przekroczyła pierwotne prognozy:- Do końca lipca 2024 roku zarejestrowano blisko 1200 fundacji rodzinnych[1].
- Złożono ponad 2000 wniosków o rejestrację, co wskazuje na utrzymujący się wzrost zainteresowania[1].
- Do maja 2024 roku funkcjonowało już 980 takich fundacji, a wkrótce potem liczba ta przekroczyła 1000[2].
Trendy na 2024 i perspektywy do 2025
1. Rosnąca popularność
Statystyki pokazują, że w kolejnych miesiącach przybywa nowych fundacji. Szczególnie intensywny wzrost odnotowano wiosną 2024 roku, kiedy to w samym tylko kwietniu wpłynęło aż 227 wniosków[2].2. Koncentracja na Mazowszu
Zdecydowaną większość fundacji odnotowano w województwie mazowieckim, co potwierdza dominującą rolę stolicy w kształtowaniu trendów biznesowych[2].3. Struktura fundatorów
Przeważają fundacje z jednym fundatorem, co może wynikać z chęci utrzymania dużej kontroli nad strategicznymi decyzjami zarządczymi.4. Korzyści podatkowe
Obecne przepisy zwalniają fundacje rodzinne z podatku dochodowego, o ile nie prowadzą one działalności gospodarczej wykraczającej poza dozwolony zakres[6]. Ten aspekt jest szczególnie atrakcyjny dla podmiotów skupiających się na zarządzaniu i ochronie majątku rodzinnego.5. Elastyczność zarządzania
Przepisy przewidują możliwość powołania profesjonalnego zarządu i jasno określają zasady dziedziczenia w ramach fundacji. W praktyce pozwala to na rozdzielenie decyzji zarządczych od interesów poszczególnych członków rodziny, minimalizując ryzyko konfliktów[3].Planowane zmiany od 2025 roku
Ministerstwo Finansów zapowiedziało szereg modyfikacji, które mogą wpłynąć na atrakcyjność fundacji rodzinnych:- Opodatkowanie sprzedaży majątku W przypadku szybkiej sprzedaży aktywów wniesionych do fundacji planowane jest nałożenie 19% podatku CIT[8].
- Danina solidarnościowa Świadczenia wypłacane beneficjentom fundacji mają być wliczane do podstawy daniny solidarnościowej[9].
- Dochody z najmu Zarobki fundacji z tytułu najmu nieruchomości mają być opodatkowane na zasadach ogólnych[4].
- Sankcje za niedozwoloną działalność Rozważana jest możliwość rozwiązania fundacji przez sąd, jeśli fundacja prowadzi działalność wykraczającą poza dozwolony obszar[9].
Wyzwania i kontrowersje
Wraz z intensywnym rozwojem rynku fundacji rodzinnych pojawia się również kilka istotnych problemów:1. Stabilność regulacji
Częste nowelizacje ustaw i zapowiadane poprawki mogą zniechęcać potencjalnych fundatorów do zakładania fundacji. Stabilność przepisów jest istotna zwłaszcza przy wieloletnim planowaniu sukcesji majątku[4].2. Procedury administracyjne
Twórcy fundacji wciąż napotykają bariery biurokratyczne i skomplikowane formularze. Konieczna jest dalsza digitalizacja i usprawnienie rejestracji, aby polskie rozwiązania były równie przyjazne jak w innych państwach europejskich[6].3. Interpretacje podatkowe
Już do 2024 roku ukazało się blisko 200 interpretacji podatkowych, co wskazuje na niejednoznaczne rozumienie nowych przepisów. Brak klarowności może rodzić ryzyko przyszłych kontroli i sporów z organami skarbowymi[2].Znaczenie dla przedsiębiorców
Fundacje rodzinne to atrakcyjne rozwiązanie dla firm rodzinnych, które poszukują skutecznego sposobu na przeprowadzenie sukcesji biznesu. Ich popularność wynika z:- Możliwości ochrony majątku przed podziałem w przypadku konfliktów czy spadkobrania.
- Zapewnienia ciągłości biznesu – profesjonalny zarząd i jasno określone zasady dziedziczenia minimalizują ryzyko zastoju decyzyjnego.
- Zachęt podatkowych – działalność mieszcząca się w granicach ustawowych korzysta z preferencji fiskalnych, co wpływa na atrakcyjność tej formy prowadzenia spraw majątkowych.
Podsumowanie i dalsza przyszłość
Pomimo zapowiadanych zmian przepisów, fundacje rodzinne pozostaną w 2025 roku istotnym narzędziem dla polskich przedsiębiorców i rodzin chcących zabezpieczyć swój majątek. Prognozy wskazują, że ich liczba będzie dalej rosnąć, a sam rynek będzie potrzebował kolejnych uregulowań zapewniających przejrzystość i stabilność. Wielu obserwatorów uważa, że z czasem fundacje rodzinne w Polsce osiągną podobną rangę i poziom rozwoju, jaki obserwuje się w krajach Europy Zachodniej. Nowe przepisy wprowadzą jednak większą kontrolę i mogą częściowo ograniczyć swobodę w korzystaniu z ulg. Będzie to wymagało od beneficjentów i fundatorów jeszcze lepszego planowania oraz współpracy z doradcami prawnymi i podatkowymi.Przydatne informacje dla zainteresowanych fundacjami rodzinnymi można znaleźć także w oficjalnych opracowaniach i interpretacjach podatkowych wydawanych przez Ministerstwo Finansów oraz w publikacjach eksperckich na portalach branżowych.
FAQ dotyczące Fundacji Rodzinnych w Polsce
-
-
Jakie są główne korzyści z zakładania fundacji rodzinnej?
Fundacje rodzinne oferują wiele korzyści, takich jak ochrona majątku, efektywne planowanie podatkowe oraz możliwość zarządzania majątkiem w sposób zcentralizowany. Pomagają również w przekazywaniu majątku kolejnym pokoleniom.
-
-
-
Czy fundacje rodzinne podlegają jakieś szczególne regulacje podatkowe w Polsce?
Mimo początkowych obaw, opodatkowanie fundacji rodzinnych w Polsce pozostało bez zmian, z średnim obciążeniem podatkowym wynoszącym około 10%. Jest to konkurencyjne rozwiązanie w porównaniu z innymi formami prawnymi.
-
-
-
Dlaczego liczba fundacji rodzinnych w Polsce jest niższa niż oczekiwano?
Liczba fundacji rodzinnych jest niższa, ponieważ wielu potencjalnych fundatorów wstrzymuje się z powoływaniem fundacji z obawy przed zmianami legislacyjnymi oraz brakiem dostatecznej promocji tej formy działalności.
-
-
-
Jakie są perspektywy dla fundacji rodzinnych w przyszłości?
Pomimo obecnej niepewności prawnej, jeśli obecne przepisy zostaną utrzymane, można spodziewać się dalszego wzrostu zainteresowania fundacjami rodzinnymi w Polsce. Kluczowe będą działania rządu oraz utrzymanie stabilnego otoczenia prawnego.
-
-
-
Jak fundacje rodzinne przyczyniają się do wzrostu gospodarki regionalnej?
Fundacje rodzinne wspierają gospodarkę regionalną poprzez inwestycje w lokalne projekty oraz tworzenie nowych miejsc pracy, co wpływa na poprawę sytuacji ekonomicznej w regionach z wysokim poziomem bezrobocia.
-